Czym jest choroba autoimmunologiczna?

W ludzkim organizmie niezbędne do ochrony przed czynnikami zakaźnymi są przeciwciała. Są to cząsteczki, które łączą się z białkami patogenu (bakterii, wirusów itd.), zwanymi antygenami i kierują je na ścieżkę eliminacji. Produkcja przeciwciał odbywa się pod ścisłą kontrolą. Niekiedy jednak ten system zawodzi, a produkowane przeciwciała atakują własny organizm.

Czym jest choroba autoimmunologiczna?

Choroby autoimmunologiczne, zwane także autoimmunizacyjnymi, to schorzenia przewlekłe. Występują, gdy limfocyty B organizmu wytwarzają przeciwciała (immunoglobuliny) atakujące własne narządu. Choroby te w swoim przebiegu posiadają często zarówno okresy zaostrzenia, jak i remisji. Często mogą prowadzić do trwałego inwalidztwa, a nawet śmierci. Duże znaczenie ma wczesne wykrycie choroby. Chorobami autoimmunologicznymi dotkniętych jest nawet 7% populacji świata. Na większość z nich częściej zapadają kobiety.

Nieprawidłowe przeciwciała mogą ograniczać się do konkretnego narządu lub mogą dotykać danej tkanki. W ten sposób rozróżnia się choroby autoimmunizacyjne narządowo swoiste (np. choroba Hashimoto) i układowe np. (zespół Sjogrena).

Płeć a choroby autoimmunologiczne

Jak już wspomniano, choroby autoimmunologiczne występują częściej u kobiet niż mężczyzn. Fakt ten wiąże się prawdopodobnie z żeński hormonami – estrogenami i progesteronem. W czasie ciąży obserwuje się złagodzenie objawów chorób, w których dominują mechanizmy odpowiedzi komórkowe np. stwardnienia rozsianego, Hashimoto, cukrzycy typu I, a nasilają się objawy chorób o dominującej odpowiedzi typu humoralnego np. toczeń układowy, choroba Gravesa-Basedowa.

Karmienie piersią pobudza wydzielanie hormonu prolaktyny. Ta z kolei nasila odpowiedź typu komórkowego chorób autoimmunologicznych, co może wiązać się z nasileniem objawów. choroba Hashimoto występuje u kobiet nawet 10 razy częściej niż u mężczyzn.

Zobacz także:

Choroby autoimmunologiczne skóry

Najbardziej znanymi chorobami autoimmunologicznymi jest cukrzyca typu I, celiakia, reumatoidalne zapalenie stawów czy stwardnienie rozsiane. Wiele chorób autoimmunizacyjnych dotyka jednak także skóry. Należy tu wymienić łuszczycę. Jest to dość powszechna choroba, która objawia się łuszczącymi zmianami skórnymi oraz zapaleniem stawów. Inna chorobą tego typu jest pęcherzyca zwykła. Pęcherze i owrzodzenia, które powstają w jej przebiegu są bardzo uporczywe. Bielactwo również jest chorobą o podłożu autoimmunizacyjnym. Osoby cierpiące na tę chorobę są wyjątkowo narażone na nowotwory skóry, w tym na czerniaka. Wynika to z niedoborów lub braku barwnika melaniny.